Creative Commons (CC) Türkiye ile ilgili çalışmaları 2007 yılından itibaren takip ediyorum. Açık ders malzemeleri ile ilgili çalışmalarımız kapsamında lisanslama modeli olarak Creative Commons’ın kullanılması bu konu hakkında daha yoğun gayretler içinde olmamı da zorunlu kıldı. Uluslararası Creative Commons örgütlenmesi içerisinde üye ülke konumuna henüz gelememiş olan Türkiye’nin bir an önce üyelik işlemlerini tamamlamasını ve Creative Commons lisanslarının Türkçeleştirilerek daha geniş kitlelerin kullanımına sunulmasını gönülden arzuluyorum.
Creative Commons Türkiye ile ilgili ilk çalışmalar Emre Bayamlıoğlu tarafından başlatıldı. Kendisi Creative Commons Türkiye Proje Lideri olarak CC lisanslarının Türkçeleştirilmesi ile ilgili önemli çalışmalar yaptı. Creative Commons ile ilgili çalışmaların da yer aldığı “Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Teknolojik Koruma” başlıklı doktora tezini de 2007 yılında yayınladı (Tezin basılmış hali ayrıca satılmakta). Benim Emre Bayamlıoğlu ile tanışmam Ulusal Açık Ders Malzemeleri Konsorsiyumu’nun konu ile ilgili çalışmaları esnasında gerçekleşti. Çalışmaların yapıldığı dönemde Emre Bayamlıoğlu tarafından hazırlanan nota acikders_creative_commons.pdf bağlantısından erişebilirsiniz. Bu çalışmalardan sonra Bayamlıoğlu ile bağlantıyı maalesef kaybettim ve CC Türkiye ile ilgili gelişmelerden de haberdar olamadım. Benim bağlantıyı kaybetmemle paralel olarak Creative Commons da Türkiye ile bağlantısını kaybetmiş ve CC Türkiye çalışmaları uzunca bir süre askıya alınmış.
8-9 Kasım 2012 tarihlerinde Ankara’da düzenlediğimiz Ulusal Açık Erişim Çalıştayı öncesi Özyeğin Üniversitesi Kütüphaneler Direktörü İlkay Holt‘dan Creative Commons Türkiye’nin yeniden faaliyete geçirileceği ile ilgili güzel bir haber aldım. Çalıştay esnasında Aralık ayı içerisinde Creative Commons’ın 10. yıl kutlamalarına da atıfta bulunarak İstanbul’da Creative Commons Türkiye etkinliği düzenlenmesi konusunda fikir birliğine vardık. Çalıştay sonrası etkinliğin tarihi 14 Aralık 2012 olarak belirlendi.
Özyeğin Üniversitesi’nin yeni kampüsünde 14 Aralık 2012, Cuma günü gerçekleştirilen Creative Commons Türkiye etkinliği, aşağıdaki gündem ve konuşmacıların sunumları ile hem bir kutlama hem de yeni bir başlangıç olarak Türkiye’deki ilgilileri bir araya getirdi.
Etkinlik Program
- Açılış Konuşması
Prof. Dr. Erhan Erkut
Rektör, Özyeğin Üniversitesi
- Türkiye’de CC: Kısa Tarihi ve Uzun Geleceği
Prof. Dr. Şirin Tekinay
Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı, Kadir Has Üniversitesi
- Creative Commons and Open Culture
Jonas Öberg
Creative Commons, Avrupa Bölge Koordinatörü
- Creative Commons (Dost Lisans/Paylaşım Lisansları) Lisansların Hukuki Durumu
Hakim İlhami Güneş
FSHHM, İzmir Adliyesi
- Türkiye’de Açık Ders Malzemeleri (Sunuş Slaytları)
Orçun Madran
Eğitim Teknolojileri ve Pedagojisi Ofisi Müdürü, Atılım Üniversitesi
#CC10 Türkiye etkinliği ile ilgili genel bir değerlendirme yapmak gerekirse, konunun yeniden ele alındığını görmek beni çok mutlu etti. Etkinlik notları ise şu şekilde:
Etkinliğin açılış konuşmasını Özyeğin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Erkut gerçekleştirdi. Erhan Erkut, Üniversite olarak Creative Commons Türkiye ile ilgili her türlü desteği vermeye hazır olduklarını ifade etti.
Etkinliğin ikinci konuşması Özyeğin Üniversitesi’nde Kurucu Rektör Yardımcılığı da yapan, Creative Commons Türkiye çalışmalarını Özyeğin Üniversitesi bünyesinde başlamasını sağlayan, Kadir Has Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şirin Tekinay tarafından “Türkiye’de CC: Kısa Tarihi ve Uzun Geleceği” konu başlığı altında yapıldı. Şirin Tekinay hocanın son derece keyifli sunumu lisans hakları ile ilgili Türkiye’deki traji-komik durumu yeniden hatırlamamızı sağladı.
Etkinliğin üçüncü konuşmasını Creative Commons Avrupa Bölge Koordinatörü Jonas Öberg yaptı. Öberg’in “Creative Commons and Open Culture” başlıklı konuşması “Açık Kültür” kavramına uzak olan toplumlar için bir ders niteliğindeydi. Bu konuşmanın daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlayabilmek isterdim. Özellikle ülkemizde bu tür farkındalık sağlayacak konuşmalara çok ihtiyacımız var. Öberg’in konuşması sonrasında bizim yasalar ve kanunlardan önce bakış açımızı değiştirmemiz gerektiği hissine kapıldım. Umarım bu konuda önümüzdeki yıllarda başarılı oluruz.
Etkinliğin dördüncü konuşması İzmir Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nden Hakim İlhami Güneş tarafından gerçekleştirildi. İlhami güneş katılımcılara Creative Commons’ın hukuki durumu hakkında bilgiler verdi ve örnek davalardaki uygulamaları aktardı.
Etkinliğin son konuşması ise bana aitti. “Türkiye’deki Açık Ders Malzemeleri” başlıklı sunumumda Creative Commons ile Açık Ders Malzemeleri arasındaki ilişkiye ve birbirlerini nasıl destekleyebileceklerine değinmeye çalıştım. Sunuma aşağıdan bağlantıdan göz atabilirsiniz:
Bu aşamada Creative Commons Türkiye çalışmalarının İlkay Holt’un liderliğinde hız kazanacağını düşünüyorum. Açık Kaynağa, Açık Donanıma, Açık Derse ve Açık Erişime gönülden inanan biri olarak elimden gelen katkıyı ve desteği sağlayacağımı bir kez daha beyan ediyorum.
Etkinliğin gerçekleştirilmesinde görev alan, katılım sağlayan, bilgilerini ve deneyimlerini bizlerle paylaşan herkese ve başta Özyeğin Üniversitesi Kütüphaneler Direktörü İlkay Holt dahil olmak üzere tüm kütüphane personeline yakın ilgileri ve misafirperverlikleri için teşekkür ediyorum.
Nice Mutlu 10 yıllara 😉
Harika bir haber Orçun hocam. Açık Eğitim Kaynakları hareketinin önündeki en büyük engellerden biri telif hakları konusunun anlaşılmaması. İnşallah bu vesile ile telif hakları konusu daha da netleşmiş olur.