– – Timeo hominem unius libri – –
“Açık” kavramı ile ilgili farkındalığı arttırmaya yönelik girişimlerimizden biri olan YouTube kanalımız Akademiden Notlar‘da 20. bölümün konusu “Plan S” (https://www.coalition-s.org/). Bu konu maalesef Türkiye’de çok fazla üzerinde konuşamadığımız konulardan biri oldu. Canlı yayını aşağıdaki bağlantıdan izleyebilirsiniz. Soru ve yorumlarınızı yayının sohbet bölümünden aktarabilirsiniz.
Canlı yayın: https://www.youtube.com/watch?v=BON8Cdr5Rb4
COVID19 ile ilgili gelişmeleri sağlıklı bir şekilde takip edemiyorum. En başından beri Sağlık Bakanlığının paylaştığı veriler süreç ile ilgili sağlıklı bir değerlendirme yapmaya imkan vermiyor. Hal böyle olunca da insanları ikna edebilme konusunda ciddi sıkıntılar yaşanıyor.
Pandemi günlerinde normalleşme konuşulmaya başlandığı andan itibaren 2. dalga da gündeme geldi. Sadece ekonomi düşünülerek tedbirlerin gevşetildiğini ve paylaşılan bilgilerin manipüle edildiğini düşünen büyük bir kitle var.
Okumaya devam et “Sahil yolunda “partileyen” vatandaşı nasıl ikna edersin?”Cüneyt Özdemir canlı yayında Prof. Dr. Necmettin Ünal’a soruyor. Türkiye’de 17.000 ventilatör var. Bu sayı yeterli mi? Necmettin hoca açık bir şekilde “bilmiyorum” diyor. “Veriler açık değil, analiz edip model oluşturabilecek bilgi elimizde yok”.
Bakanlığın paylaştığı veri 1 adet JPG dosyası. Üzerinde çalışıp analiz yapabilecek, işe yarar bir model ortaya koyabilecek, buna göre yapılacak projeksiyon ile karar verebilecek durumda olamıyoruz. Açık Bilim, Açık Veri, Açık Erişim, Açık Eğitim sadece akademinin sorunu değildir.
Tüm vatandaşların öncelikli sorunudur ve dünya halklarına karşı da sorumluluğumuzdur. #ŞeffafBilgi ve #AçıkVeri demokrasinin temel taşıdır ve bilgiye erişim en temel haklardan biri olmalıdır. Odalar, STK’lar ve bilim insanları verilere şu an erişemeyecekse, ne zaman erişecek?
İtalya, Fransa ve İspanya’dan iyi haberler gelmiyor. Her üç ülkedeki doktorlar da önlemlerin alınmasının gecikmesinden yakınıyor ve bu konuda dikkatli olunmasını tavsiye ediyor. Türkiye’de halen yeterli sayıda test yap(a)mıyoruz, vakalar ile ilgili bilgi akışı şeffaf değil.
Hangi şehirde, hangi ilçede durum nedir bunu bilmiyoruz, bu veriler anonimleştirilerek #AçıkVeri olarak sunulmalı. Tabip Odaları, Eczacılar Birliği, Siyasi Partiler bu verilere ulaşabilmeli ve öneriler getirmeli, politika geliştirilmesine yardımcı olmalı.
Ortak akıl ile hareket etmemiz gereken bir dönemde sis içinde yön bulmaya çalışıyormuşuz gibi hissediyorum vatandaş olarak. Birçok kişinin olayın ciddiyetini anlayamamış olmasının nedeni bu diye düşünüyorum.
2020’nin Ocak ayı sürprizlerle devam ediyor. 15 Ocak’ta Wikipedia’nın erişime açılmasından sonra şimdi de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Açık Veri Portalı https://data.ibb.gov.tr/ adresinde yayın hayatına başladı. 31 Mart 2019 yerel seçimleri ile değişen büyükşehir yönetimlerinin yandaşlara rant sağlayan konular haricinde uzun yıllar hiçbir çalışma yapmadıkları da bu vesile ile gözler önüne serilmiş oldu.
Okumaya devam et “İBB Açık Veri Portalı Yayında”
2012 yılından bu yana Ulusal bazda düzenlediğimiz Açık Erişim Konferans ve Çalıştay serisinin 7.’sini “Ulusal Açık Bilim Konferansı ve OpenAIRE Advance Projesi Çalıştayı” adı altında İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) ev sahipliğinde YÖK, TÜBİTAK ve Hacettepe Üniversitesi işbirliği ile 19-20 Kasım 2019 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi, Konak, İzmir’de gerçekleştireceğiz.
Konferans ile ilgili ayrıntılı bilgiye ve kayıt formuna http://ab2019.acikbilim.org/ adresinden erişebilirsiniz.
Avrupa Birliği tarafından fonlanan ve Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü‘nün de ortak olduğu Avrupa Birliği Araştırmaları Açık Erişim Politikası Uyum Stratejileri Projesi (PASTEUR4OA) bitiş konferansı 17-18 Mayıs 2016 tarihleri arasında Amsterdam, Hollanda’da gerçekleştirildi.
4. Ulusal Açık Erişim Çalıştayı (AE2015) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Anadolu Üniversite Kütüphaneleri Konsorsiyumu (ANKOS), Hacettepe Üniversitesi (HÜ) ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün (İYTE) işbirliği ile 19-21 Ekim 2015 tarihlerinde TÜBİTAK’ın ev sahipliğinde Ankara’da yapıldı. Çalıştayda “açık bilim” ve “açık erişim” kavramları ile kamu kaynaklarıyla desteklenen bilimsel yayın ve verilere kurumsal arşivler aracılığıyla ücretsiz açık erişim sağlamak için gereken politika, strateji, mevzuat, standart ve alt yapılar tartışıldı. Yerli ve yabancı konuşmacıların katkılarıyla gerçekleştirilen çalıştaya üniversitelerden, kamu kuruluşlarından, mesleki derneklerden ve yayıncılık sektöründen 380 delege katıldı.
Kamu kaynaklarıyla desteklenen bilimsel yayın ve veriye herkesin ücretsiz olarak erişebilmesi; bu yayın ve verinin kurumsal dijital arşivler aracılığıyla erişime açılması; açık erişim uygulamaları için gereken politika, strateji, mevzuat, standart ve yazılım alt yapılarının tartışılması amacıyla 4 yıldan bu yana ulusal çapta Açık Erişim Çalıştayları düzenlenmektedir.
Right to Research Coalition ve SPARC (Scholarly Publishing and Academic Resources Coalition) tarafından organize edilen OpenCon 2015′in uydu etkinliği olarak Türk Tıp Öğrencileri Birliği (TURKMSIC) tarafından gerçekleştirilecek olan OpenCon Gaziantep 2015 için Gaziantep Üniversitesi’ndeyim. TURKMISC Kurultayı’nın içinde yer alan çalıştaylardan biri olan OpenCon Çalıştayı açık erişim, açık eğitim ve açık veri konularına odaklanmakta.
“Bir tıp öğrencisinden daha fazlası” sloganıyla düzenlenen ve 69 Tıp Fakültesi Öğrenci Birliği’nin katılımıyla gerçekleştirilecek olan bu ilk kurultay, tıp öğrencilerinin açık konsepti ve ekosistemi ile tanışmaları ve bu konuda farkındalık yaratılabilmesi için önemli bir fırsat. Bu fırsatı sevgili Gültekin Gürdal iyi bir şekilde değerlendirebileceğimizi düşünüyorum.
Özellikle açık erişim, açık veri, açık bilim konusunda bilgi profesyonelleri haricinde bir kitle ile bir araya gelmek gerçekten büyük bir kazanım olacak. Değerli hocamız Yaşar Tonta’nın “sürekli olarak inanmışlara konuşmak” sözündeki haklı serzenişi aklıma geliyor ve daha geniş kitlelere ulaşmak için bu ve benzeri organizasyonlarda daha fazla yer almayı ümit ediyorum.